“Bir şey seni öfkelendiriyorsa, o şeyin kendisi değil, senin onunla ilgili yargındır.” –Marcus Aurelius

İnsanların çoğu zaman olayların içinde nasıl kaybolduğunu gözlemlemişsinizdir. Dışarıdan bakıldığında neyin neden olduğunu, kimin hangi duyguyla hareket ettiğini kolayca fark ederiz. Fakat konu kendimiz olduğunda bu netlik kaybolur. Çünkü biz olayın içindeyiz; duyguların, düşüncelerin ve tepkilerin tam ortasında…

Bu yüzden sıkça söyleriz: "Biraz dışarıdan bak. Objektif ol."

Olaylar içinde kendimizi kaybetmemizin en temel sebeplerinden biri, duygulara kapılmamızdır. Diğeriyse, durumu bir tehdit gibi algılayıp savunmaya geçmemiz... Beynimiz, hayatta kalmaya odaklı çalıştığı için tehdit hissettiği anda bizi ya savaşmaya ya da kaçmaya zorlar. Bu durumda, düşünsel berraklık da kaybolur. Tepkilerimiz, gerçek ihtiyaçlarımızdan değil, içsel korkularımızdan beslenir.

Objektif olmak demek, duyguları bastırmak değil; onları fark edip, onlara sahip çıkarak, durumu daha geniş bir perspektiften değerlendirebilmektir. Bu bir tür zihin mesafesi yaratmaktır. Kendine, “Ben şu an ne hissediyorum? Bu his bana ne söylüyor? Ama gerçek durum ne?” diye sorabilmektir.

Zor bir beceri olabilir, ama geliştirilebilir.

Objektiflik, sadece olaylara dışarıdan bakmak değil, aynı zamanda içeriye –kendine– dürüstçe bakabilmektir. Duygularını tanımak, ama onların yönettiği biri olmamaktır.

Gerçek özgürlük de burada başlar: Duygularına rağmen düşünebilmek ve düşüncelerine rağmen saygılı kalabilmek.

Bununla ilgili yapılacak küçük bir çalışma bile farkındalığı ciddi şekilde artırabilir. Örneğin; gün sonunda yaşanan bir olayı hatırlayıp, “O an ne hissettim, neden öyle tepki verdim, dışarıdan baksaydım nasıl görürdüm?” sorularını kendinize sormanız bile objektif bakışın ilk adımı olabilir.

Objektiflik bir yetenek değil, bir beceridir. Fark ettikçe gelişir. Uyguladıkça güçlenir.

3 Adımda Objektiflik Egzersizi

1. Olayı Seç

Gün içinde seni en çok etkileyen olayı düşün. Ne yaşandı?

2. Duygunu Tanı

O sırada hangi duyguyu hissettin? Bu duygu nereden geliyor olabilir?

3. Kamerayı Dışarı Al

Şimdi olayı sanki bir başkasının başına gelmiş gibi dışarıdan izle. Aynı tepkiyi verir miydin? Neyi farklı yapardın?

Bu egzersizi her gün yapmasan bile, haftada birkaç kez uygulamak bile içgörünü güçlendirir. Kendine dışarıdan bakabilmek, daha sağlıklı kararlar verebilmenin anahtarıdır.