5 aylık enflasyon rakamı belli oldu. Emekliler, memurlar, işçiler ve asgari ücretlilerin zam oranlarının ne olacağı merakla bekleniyor. Kasım ayı enflasyonu sonrası 5 aylık değişim %14,5 olarak belirlendi. Bu arada Başkan Erdoğan “İşveren ve devlet olarak gereken fedakarlığı yapıp çalışanların refahını ne kadar iyi korursak ortak hedefe ulaşabiliriz” açıklamasını yapması asgari ücret ve emeklilere verilecek olan zammın derecesinin yükseleceğine benzediğini yazabilirim. Ama hemen belirteyim. Hayat pahalılığının yanı sıra fahiş fiyatlar başta beni olmak üzere sabit gelirlileri hayattan bezdirecek noktaya getiriyor. Düne kadar 5 litrelik su 9 ve 10 liradan satılıyordu. Suyun 12 lira olduğunu öğrendim. Çok ama çok öfkelendim. Marketlerin büyükleri küçükleri toptancıları ayağınızı denk alın. Bakın açık söylüyorum. Başkan Recep Tayyip Erdoğan bunu yanınıza bırakmaz. Bir avuç ticaret fırsatçıları halkı Başkan Erdoğan’a rağmen soyup soğana çevirme savaşını sürdürüyor. Cumhur İttifakına duyurulur.

KİM NE KADAR AYLIK ALACAK?

Bu yazımı yazarken konunun uzmanlarından Faruk Erdem’in değerlendirmelerinden faydalandım.

Emekliler, memurlar, sosyal ödeme hak sahipleri, işçiler bu rakam üzerinden 5 aylık zam oranlarını da öğrenmiş oldu. Ancak bu oranlar her kesime farklı şekilde etki edecek. Şimdi tek tek bu kesimlere bakalım..

SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİLERİ:

Yaklaşık 10 milyon SSK ve Bağ-Kur emeklisi her yıl Ocak ve Temmuz aylarında enflasyon oranında artış alıyor.

Buradaki ölçü son 6 aylık enflasyon oranı oluyor. Bu oran direkt olarak SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maşlarına yansıtılıyor.

Bu hesaplamaya göre SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 5 aylık artış oranı yüzde 14,05 olarak ortaya çıkmış oldu.

Emekliler ayrıca Aralık ayında oluşacak enflasyonun da eklenmesiyle 6 aylık oranı öğrenecek. Bu oran onlara enflasyon artışı olarak Ocak maaşlarında verilecek.

Burada yıl sonu enflasyon beklentilerine baktığımızda yüzde 20'lerin üzerinde bir 6 aylık oran ortaya çıkıyor.

Yapılacak bir refah payı artışı da olursa burada yüzde 30'ları konuşmak mümkün.

Ayrıca taban maaşlara da ilave seyyanen artış yapılıyor. Şu anda 3.500 TL olarak uygulanan taban maaşın da artırılması söz konusu. Bütün bunlara Ocak ayının 3'ünde açıklanacak enflasyon oranından sonra karar verilecek.

MEMURLAR VE MEMUR EMEKLİLERİ:

Yine yaklaşık 5 milyon kamu çalışanı ve 3 milyondan fazla memur emeklisinin artış oranlarını da enflasyon etkiliyor. Her ne kadar bu kesime toplu sözleşmede anlaşılan zam oranları uygulansa da enflasyon farkı ödeniyor. Hesapladığımız 5 aylık enflasyon oranı da burada önem kazanıyor. 2023 yılı Ocak ayı için toplu sözleşme zammı yüzde 8 olarak belirlenmişti. Temmuz'da ise memurlar ve memur emeklileri yüzde 7 zam aldılar. İşte bu yüzde 7'nin üzerinde oluşacak enflasyon da memur ve memur emeklilerine fark olarak veriliyor. Yüzde 14.05'lik 5 aylık enflasyona göre yaptığımız hesaplamalara göre de 5 aylık artış memur ve memur emeklileri için yüzde 15,11 olarak ortaya çıkıyor., Aynen diğer emeklilerde olduğu gibi memurlar ve memur emeklileri için de Aralık ayında oluşacak enflasyon bu rakamı değiştirecek. Bunun yanında Ocak 2022'de olduğu gibi toplu sözleşme zammının yukarı çekilmesi ve refah payı uygulaması da gerçekleşebilir.

ASGARİ ÜCRETLİ İŞÇİLER:

Enflasyon oranları emeklileri ve memurları direkt ilgilendirirken, asgari ücretin tespit edilmesinde de dolaylı etkisi bulunuyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu yeni asgari ücreti belirlemek için ilk toplantısını 7 Aralık'ta yapacak.

Bu toplantıda birçok parametreyle birlikte enflasyon rakamları da konuşulacak.

Geçmiş yıllardaki artışlara bakıldığında enflasyonun hep üzerinde artışlar olduğu görülüyor.

Bu noktada dün açıklanan yüzde 14.05 oranındaki 5 aylık enflasyon ve yıl sonunda ortaya çıkacak oran asgari ücreti de etkileyecek.

Burada komisyonun yıllık enflasyon ve 6 aylık enflasyon oranları ile farklı hesaplamalar yapması da mümkün. Bu noktada yıl sonu için hedeflerin 65 ile 70 arasında değiştiği görülüyor. Yine 6 aylık enflasyonun üzerinde bir refah payı konulduğunda oranın yüzde 40'ları da geçebileceği görülüyor. Bu hesaplamalara göre yeni net asgari ücretin 8 bin liradan az olmayacağı hatta 9 bin lira bandına da ulaşabileceği söylenebilir.

SOSYAL YARDIM VE ÖDENEKLER:

Bu noktada emekli ve memurlar ile işçilerin dışında sosyal yardımlara da her yıl Ocak ve Temmuz aylarında artış yapılıyor.

Buna göre sosyal yardımların ve ödeneklerin 5 aylık artışı memurlar ve memur emeklilere yapılan oran kadar yani yüzde 15.11 olduğunu söyleyebiliriz. Burada da Aralık enflasyonu beklenecek. 65 yaş aylığı, memur aile yardımları, engelli maaşları, evde bakım parası gibi ödenekler aynı oranda artırılacak. Ayrıca kıdem tazminatı tavanı da bu oranda artmış olacak.

2023 SEÇİMLERİ 7 MAYIS’TA

Başkentte her konuda çeşit çeşit senaryolar yazılıyor. Önce şunu söyleyeyim yaşa takılanlar için yeni bir yaş uygulaması yapılırsa kimseyi memnun edemezsiniz. Benden söylemesi. Cumhurbaşkanı Recep tayip Erdoğan’ın bir defa daha aday olup olamaması konusunda arıza çıkaracakları belli oluyor. İYİ Parti Genel Sekreteri Uğur Poyraz bile Perşembe günü bu konuda kendi fikrini Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir defa daha aday olamayacağını söyledi. Cumhur İttifakı bu tip değerlendirmelere hazırlıklı olduğu için. Daha önce 14 Mayıs’ta seçim olacağını yazmama rağmen bu konuda değişiklik olduğunu Başkentten öğrendim. Seçimin 7 Mayıs 2023 tarihinde yapılması konusunda Cumhur İttifakının görüş alışverişi yaptığını öğredim. Bu bir erken seçim değil. Çünkü haziran ayının her haftası çeşitli etkinliklerle dolu. Siyasette 24 saat çok önemli. Belki bu bilgi de bir süre sonra değişebilir. Ama mayıs ayında seçimin olacağı kesin. 7 olur 14 olur onu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan belirler.