Akıllılar gitti, uzman meslek sahipleri gitti, o gitti bu gitti şimdi sıra sanayide fabrikalarda. Geçenlerde Tekstil sektörünün önde gelen isimlerinden iş insanı Abdullah Kiğılı anlatıyordu. “Tekstil batarsa AVM’ler kapanır giyecek pantolon bulamayız diyordu.” Bugün de fabrikalar taşınıyor diye bir haber vardı.
(1)
YİWU
Daha fol yok yumurta (yurt dışına giden sanayi) yokken, şahit olduğum: Manisa Büyükşehir Belediyesi’nin kardeş şehri olan Yiwu.
Yiwu’ya Manisa Ticaret Odası Başkanı Rahmetli Bülent Koşmaz’ın daveti üzerine 2015 yılının Nisan Ayında gitmiştik. (O yıllarda Yiwu ile ilişki tamamen ticaret ve ekonomi odaklıydı. Manisalı iş insanlarına ve sanayicilere, dünyanın en büyük emtia pazarı olan Yiwu’daki Uluslararası Ticaret Fuarına katılma ve Çin pazarına girme amacıyla Koşmaz’ın talebiyle Yiwu kardeş şehrimiz olmuştu.) Çince bilen rehberimiz İstanbul’dan gelmişti. Bir çantamız, zeytin peynir reçel gibi yiyecekler ile doluydu. Kanola yağından yapılan yemekleri öyle bir anlatmışlardı ki kokusunu, daha gitmeden almıştık. Sabahattin Ali’nin “Yolcu bahanesini, valizinden önce hazırlar” dediği gibi hazırlanmıştık. İlk bir kaç gün bir AVM’de fast food yemekle başladık sonra bir Türk Lokantası bulduk o et yemeklerini Manisa’da dahi yememiştik.
Çin'in doğusundaki Zhejiang eyaletine bağlı Yiwu kenti üretilen gündelik eşyalar dünyanın her köşesinde satılıyor. Bu nedenle, Yiwu, "dünyanın süpermarketi" olarak adlandırılıyor. Ancak 30 yıl önce yani Çin'de reform ve dışa açılma siyasetinin uygulandığı ilk yıllarda Yiwu, Zhejiang eyaletinin ortasında yoksul bir tarım ilçesiydi. Nüfusu kalabalık olan Yiwu'nun kaynakları yetersiz, ekonomik gelişme seviyesi düşük ve halkın yaşam koşulları geriydi. Reform ve dışa açılma uygulamaları sayesinde Yiwu, 20 yıl içinde yoksulluktan kurtularak gündelik eşyaların dünyaca tanınmış "başkenti" oldu.
"Ticareti geliştirerek kent inşa etme" şeklindeki stratejik gelişme hedefi doğrultusunda Yiwu gündelik eşya pazarı kısa sürede gelişerek Yiwu bölgesinin ekonomik gelişmesini sağlayan önemli itici güç haline geldi. Yiwulular, öncelikle ataç, çorap, çakmak gibi insanlar tarafından pek önemsenmeyen gündelik eşyalar satmaya başladı. 10 yıldan az süre içinde yani 1991 yılında Yiwu pazarı, Çin'in en büyük gündelik eşya pazarı haline geldi.
Şimdiki Yiwu gündelik eşya pazarı, 4 milyon metrekare genişliğinde bir alanı kapsıyor. 70 bin tüccar aile, 400 binden fazla çeşit eşya satıyor. Yiwu'da üretilen gündelik eşyalar dünyanın 215 ülkesi ve bölgesine satılıyor. Yılda ihraç edilen mallar, 500 bin standart konteynere ulaştı. Yiwu, gerçek anlamda "dünyanın süpermarketi" haline geldi. 2005 yılında Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası tarafından ortaklaşa yayınlanan "Dünyayı Şok Eden Çin İstatistikleri" başlıklı raporda, Yiwu pazarının dünyanın en büyük gündelik eşya toptan pazarı olduğu ifade edildi.
2008'de Çin'de reform ve dışa açılma uygulamalarının 30. yılı kutlandı. Yiwu, ülkenin reform ve dışa açılma girişiminin öncüsü ve örneği olarak gösterildi. Yiwu Belediyesi yetkilileri, 2020 yılına kadar Yiwu'nun dünyaca tanınmış uluslararası ticaret kenti olmasını hedeflediklerini söyledi.
Otobüsteyiz camdan seyrediyorum. Büyük bir yerleşim daha yeni yapılıyor git git bitmiyor inşaatlar. Otobüsün önünde rehbere sordum “Nedir burası ne yapıyorlar?” “Konfeksiyoncular Kasabası” site değil köy değil kasaba koskoca bir yatırım. Aklımdan geçirdim Manisa’da da var ama farklı meslekten yatırımcılar kiralamışlar her telden meslek var konfeksiyon haricinde oysa amaç konfeksiyonun kooperatifleşmesiydi. "Konfeksiyonculuk öldü, onun için kiraya verdik atölyelerimizi" diyorlar.
