Ben gittim bir daha giderim. Kazablanka’yı eskiler, burada çekilmiş filmden dolayı hatırlarlar. Humphrey Bogart Ingrid Bergman 1942 yılı yapımı ABD filmi; en iyi yönetmen, en iyi senaryo, en iyi film dallarında 3 oscar kazandı.

Kısaca konusu: II. Dünya Savaşında nazilerden kaçan mültecilerin Amerika’ya gitme umuduyla, son durak Fransa’ya ait (sömürgesi) olan Kazablanka’ya gitmek için, Lizbon’da bekleyen insanlarla doludur. Senaryo Kazablanka’nın en meşhur gece kulübü olan Amerikalı Rick Blaine’in (Humphrey Bogart) işlettiği meşhur gece kulübü ‘Rick Cafe Americain’ çevresinde döner. Çek direniş örgütünün lideri Victor Lazlow (Paul Henreid) Alman toplama kampından kaçarak eşi İlsa Lund (Ingrid Bergman) ile Kazablanka’ya gelir. Amaçları, Lizbon üzerinden Kazablanka’ya gelip Amerikaya iltica etmektir.

Film; siyasi gerilim, mülteci dramı ve imkansız aşk üçgenini çarpıcı bir şekilde birleştirilerek geçer.

2023 yılının Eylül ayında Fas’ Kızıl Şehir olarak anılan Marakeş şehrine gitmiştik. Kiraladığımız araç ile yakın çevreyi ve bahsettiğim filme konu Kazablanka ile başkent Rabat’a gittik. Her iki şehir de Atlas Okyanusu kenarındadır. Kazablanka modern ve zengin bir şehir. O günkü şehir gezimizin cumaya rastlaması sebebiyle Okyanus dalgalarının avlu duvarlarına vurduğu şehrin ihtişamlı II. Hasan Camii’nde kılmıştık.

Marakeş: Kırmızı, Sarı, Kahverengi, daha doğrusu çöl toprağının renk tonları bina cephelerinde uygulanmıştır. Bu renklerin haricinde başka bir renge rastlayamazsınız, altı kattan yüksek bina da yok. Bulvarları o kadar geniş ki bazılarının refüjlerinde kafeteryalar var. Şehir plancılarına tavsiye ederim. Marakeş ve çevresi Varzazat, ‘Fas’ın Hollywood’u’ olarak nitelendirilir. Gladyatör, Truva, Cennetin Krallığı hatta Görevimiz Tehlike 5 burada çekilmiş.

Fransızca ikinci dilleri. Uzun yıllardan sonra Marakeş’te ilk defa deprem olduğunda oradaydık. Gazetelere haber düşmüştü. Marakeş’i daha önceki yazılarımın birinde bu köşede anlatmıştım.

Bunlar güzel anılar. Üzücü olanı, ülkemizden taşınan fabrikalar ile Fas gündeme geldi. Fas, bu bahsettiğim modern ve planlı şehirler dahil tüm yerleşim yerlerinin haricinde uçsuz bucaksız çöl, çöl deryası. şimdi fabrikalara tahsis edilecek hem de bedavaya.

Son yıllarda artan maliyetler ve iş gücü avantajları nedeniyle bazı sektörlerde, özellikle emek yoğun sektörlerde, mevcut tesislerin tamamen yurt dışına taşınması eğilimi dikkat çekiyor.

Bir lojistik firması CEO'sunun 2025 Kasım ayında yaptığı açıklamaya göre, özellikle tekstil sektöründe ciddi bir taşıma faaliyeti gözlemlenmiştir: Sadece Tekstilde Taşınan Fabrika Sayısı (2025 Yılı Başından İtibaren): Yaklaşık 160 fabrika (çoğunlukla Mısır ve Fas gibi ülkelere). Diğer Sektörler: Bu trendin mobilya ve diğer fason/emek yoğun sektörlere de başladığı belirtilmektedir.

Sanayi ile uzaktan yakından biraz ilgim olduğu için, belki de o bölgeye bisikletle sıkça gittiğimden olmalı, bana BYD’yi soruyorlar “Fabrika yapılıyor mu, taşınacak mı?”

Taşınırken Ülkemin fabrikaları,

Gelir mi BYD’nin arabaları?

Varın siz düşünün ileride olacakları.