Burhan AKDEMİR

Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği genel seçimleri, resmi olmasa da sonuçlandı. Manisa’da Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan seçimi önde tamamlarken, milletvekilliği anlamında ise iki ittifak vekilleri eşit şekilde paylaştı.

Manisa’da 2018’de yapılan seçimlerle 2023 seçiminin karşılaştırmasını yaptık. İki seçimle ilgili ilçeler bazında çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Cumhur İttifakı’nın, 2018 yılında yapılan seçime göre oyunun azaldığı gözlendi. Her ne kadar 2018 seçiminde daha fazla aday bulunsa da 2018 yılında ittifakın cumhurbaşkanı adayı olan Recep Tayyip Erdoğan Manisa’da yüzde 48,61 oranında oy alırken, en yakın rakibi Muharrem İnce yüzde 34,64’te kalmıştı. 2023 yılında ise Erdoğan yüzde 47,15 oy aldı, rakibi Kemal Kılıçdaroğlu ise yüzde 46,08 oranında oy aldı.

(PARÇA GÖRSELLER 2018 VERİLERİNİ İÇERMEKTEDİR)

CUMHURBAŞKANI ADAYLARI 2018’DE NE KADAR, 2023’TE NE KADAR OY ALDI?

Manisa’da cumhurbaşkanı adaylarının 2018 ve 2023 oy oranları karşılaştırıldığında Recep Tayyip Erdoğan 2018’de yüzde 48,61 oranında oy aldı. O dönemde CHP’nin adayı olan Muharrem İnce yüzde 34,64 oy alırken, İYİ Parti’nin adayı Meral Akşener yüzde 11,04 oranında, HDP’nin adayı Selahattin Demirtaş yüzde 4,86 oranında, Saadet Partisi’nin adayı Temel Karamollaoğlu yüzde 0,61 oranında, Vatan Partisi’nin adayı Doğu Perinçek de yüzde 0,24 oranında oy aldı.

2023’ün 14 Mayıs seçimlerinde ise 4 aday yarışırken Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 47,15 oranında, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 46,08 oranında, ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan yüzde 6,12 oranında ve Memleket Partisi’nin adayı Muharrem İnce de yüzde 0,65 oranında oy aldı.

VEKİL SAYILARI VE VEKİLLİKTE OY ORANLARI NASIL DEĞİŞTİ?

2018 yılında Cumhur İttifakı 5 AK Parti ve 1 MHP olmak üzere 6 milletvekili çıkarırken, CHP 3, İYİ Parti de 1 olmak üzere Millet İttifakı da 4 milletvekili çıkardı. 2023 seçimlerinde ise henüz kesin olmayan sonuçlara göre 4 AK Parti, 1 MHP olmak üzere Cumhur İttifakı 5, 4 CHP ve 1 de İYİ Parti olmak üzere Millet İttifakı 5 milletvekili çıkardı.

Manisa’da 2018 seçimlerinde Cumhur İttifakı yüzde 51,35 oranında oy alırken, AK Parti yüzde 39,12 MHP ise yüzde 11,36 oy aldı. Millet İttifakı 2018 seçimlerinde Manisa’da yüzde 41,39’da kaldı. CHP yüzde 26,43 İYİ Parti de yüzde 13,76 oranında oy aldı.

2023 yılına bakıldığında Cumhur İttifakı’nın oyu yüzde 48,77 Millet İttifakı’nın oyu ise yüzde 40,54 oldu. Cumhur İttifakı’ndan AK Parti yüzde 31,32, MHP yüzde 14,21 oranında oy alırken Millet İttifakı’ndan CHP yüzde 29,63 İYİ Parti de yüzde 11,31 oranında oy aldı.

2023’ÜN SÜRPRİZİ MHP

2023 seçimlerinin ülke genelinde olduğu gibi Manisa’da da en büyük sürprizi hiç şüphesiz MHP oldu. 2028 yılında Manisa’da yüzde 11,36 oranında oy alan MHP, 2023 yılında ise bu oranı 14,21’e çıkardı. İYİ Parti ise bu süreçte kan kaybetti. 2018 yılındaki seçimde Manisa’da yüzde 13,76 oyu bulunan İYİ Parti, bu seçimde ise yüzde 11,31’e geriledi.

AK Parti’de düşüş gözlenirken, 2018’de yüzde 39,12 olan oyu 2023’te yüzde 31,32’ye geriledi. CHP 2018 yılında 26,43 olan oy oranını yüzde 29,63’e çıkardı.

İLÇELERDE 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SONUÇLARI NASIL OLDU?

Manisa’nın 17 ilçesinde 2018 yılında yapılan seçimlerde cumhurbaşkanı adaylarının oy dağılımı da araştırıldı. İlk 3 sıradaki adaylarının oylarının baz alındığı veriler şu şekilde oldu:

Ahmetli’de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 51,61, Muharrem İnce yüzde 30,96, Meral Akşener yüzde 12,79 oy aldı. Akhisar’da Recep Tayyip Erdoğan yüzde 45,66, Muharrem İnce yüzde 42,39, Meral Akşener yüzde 9,23 oranında oy aldı. Alaşehir’de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 44,14, Muharrem İnce yüzde 37,02, Meral Akşener yüzde 13,48 oy aldı. Demirci’de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 68,48 oranında, Muharrem İnce yüzde 18,16 oranında, Meral Akşener yüzde 12 oranında oy aldı.

Gölmarmara’da Recep Tayyip Erdoğan yüzde 39,23, Muharrem İnce yüzde 35,60, Meral Akşener yüzde 17,57 oy aldı. Gölmarmara’da CHP’nin adayı Muharrem İnce, seçimde ilk sırayı almıştı. Gördes’te Recep Tayyip Erdoğan yüzde 62,57 oranında, Muharrem İnce yüzde 22,52 oranında, Meral Akşener yüzde 13,29 oranında oy aldı.

Kırkağaç ilçesinde de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 66,22, Muharrem İnce yüzde 22,23, Meral Akşener yüzde 9,91 oranında oy aldı. Köprübaşı’nda Recep Tayyip Erdoğan yüzde 53,30, Muharrem İnce yüzde 28,20, Meral Akşener yüzde 16,99 oy aldı. Kula’da Recep Tayyip Erdoğan yüzde 56,71, Muharrem İnce yüzde 27,06, Meral Akşener yüzde 14,7 oy aldı.

Muharrem İnce’nin birinci çıktığı ilçelerde olan Salihli’de, İnce yüzde 42,57 oranında oy alırken, Recep Tayyip Erdoğan yüzde 39,66’da, Meral Akşener ise yüzde 11,92’de kaldı. Sarıgöl’de ise İnce yüzde 43,90 oranla ilk sırada yer alırken, Erdoğan yüzde 34,06, Akşener de yüzde 18,83 oy aldı.

Saruhanlı’da Recep Tayyip Erdoğan yüzde 42,59, Muharrem İnce yüzde 39,13, Meral Akşener yüzde 11,39 oy aldı. Selendi’de Erdoğan yüzde 61,98 oranında, İnce yüzde 24,14 oranında, Akşener de yüzde 12,27 oranında oy almayı başardı.

Soma ilçesinde Erdoğan yüzde 57,01 İnce 30,68 ve Akşener de yüzde 9, 82 oy alırken, Şehzadeler’de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 48,22, Muharrem İnce yüzde 34,49, Meral Akşener yüzde 10,09 oy aldı.

Manisa’nın Turgutlu ilçesinde Erdoğan yüzde 48,27 oranında, İnce yüzde 30,57 oranında oy, Akşener de yüzde 10,77 oranında oy aldı. Yunusemre’de de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 48,72, Muharrem İnce yüzde 33,66, Meral Akşener yüzde 9,34 oy aldı.

2023’TE KESİN OLMAYAN SONUÇLAR NE DİYOR?

2023 yılındaki seçimde Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu, ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan ve Memleket Partisi’nin adayı Muharrem İnce’nin yarışması bekleniyordu. Ancak seçime birkaç gün kala İnce adaylıktan çekildiğini dyrdu. Buna rağmen pusulada adı olduğu için ona da oy çıktı.

(2023 VERİLERİ)

Adaylığı kesin olan 3 isim baz alındığında Manisa’da ilçe ilçe 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimi oy dağılımı şu şekilde oluştu:

Ahmetli’de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 50,65, Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 43, 39, Sinan Oğan yüzde 5,44. Akhisar’da ilk sırada Kılıçdaroğlu yer alırken, oy oranı yüzde 58,67 oldu. Erdoğan yüzde 45,50, Oğan da yüzde 5,16 oranında oy aldı. Alaşehir’de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 47,27, Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 45,59, Sinan Oğan yüzde 6,26 oranında oy aldı. Demirci’de Recep Tayyip Erdoğan yüzde 68,01, Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 26,47, Sinan Oğan yüzde 4, 65 oranında oy aldı.

Gölmarmara’da da Kılıçdaroğlu seçimde ipi göğüsledi. Kılıçdaroğlu’nun oy oranı yüzde 55,10 oldu. Erdoğan ilçede yüzde 40,66 oy alırken Sinan Oğan ise yüzde 3,77’de kaldı. Gördes’te Erdoğan yüzde 61, Kılıçdaroğlu yüzde 32,94 ve Oğan yüzde 4,96 oy alırken, Kırkağaç’ta ise Erdoğan’a yüzde 65, 35, Kılıçdaroğlu’na yüzde 27,79, Oğan’a da yüzde 5,98 oranında oy çıktı. Köprübaşı ilçesinde ise Erdoğan yüzde 54,82, Kılıçdaroğlu 39,92 ve Oğan 4,44 oranında oy aldı. Kula’da ilk sırada çıkan Erdoğan yüzde 56,44 oranında oy alırken, Kılıçdaroğlu yüzde 35,67, Oğan ise yüzde 6,60 oy aldı.

Kılıçdaroğlu’nun yüzde 54,33 oranla önde çıktığı ilçelerden olan Salihli’de Erdoğan yüzde 39,57, Oğan da yüzde 5,51 oyda kaldı. Sarıgöl’de ise Kılıçdaroğlu yüzde 53,83 ile birinci, Erdoğan yüzde 40,52 ile ikinci, Oğan da yüzde 4,64 ile üçüncü sırada yer aldı. Kılıçdaroğlu, ipi göğüslediği Saruhanlı’da yüzde 50,87 oy alırken, Erdoğan yüzde 43,57, Oğan da yüzde 4,89 oranında oy aldı.

Selendi’de Erdoğan yüzde 63, 09, Kılıçdaroğlu 31,35 ve Oğan 4,31 oy oranı yakaladı. Soma ilçesinde Recep Tayyip Erdoğan yüzde 63,09 ile ilk sırada, Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 39,86 ile ikinci sırada, Sinan Oğan da yüzde 7,49 ile üçüncü sırada yer aldı. Erdoğan, Şehzadeler’de yüzde 45,26 oy alırken, Kılıçdaroğlu yüzde 47,68’lik oranla ilçede ilk sırayı aldı. Oğan ise yüzde 6,58’de kaldı.

Turgutlu ilçesinde Erdoğan 47,70 ile birinci, Kılıçdaroğlu 45,51 ile ikinci, Oğan da 6,36 ile üçüncü oldu. Merkez ilçelerden Yunusemr’de ise ilk sırayı Kılıçdaroğlu aldı. Kılıçdaroğlu’nun oy oranı yüzde 49,10 olurken Erdoğan’ın oy oranı yüzde 43,09 ve Oğan’ın oy oranı yüzde 7,33 oldu.

MANİSA’NIN İLÇELERİNDE 2018 MİLLETVEKİLLİĞİ SEÇİMİ OY DAĞILIMI BÖYLEYDİ

Manisa’nın ilçelerinde, 2018 seçimlerinde milletvekilliği için kullanılan oyların dağılımı şu şekilde oluştu:

Ahmetli’de AK Parti yüzde 43,88, MHP yüzde 9,98, CHP yüzde 23,28, İYİ Parti yüzde 14,85. Akhisar’da AK Parti yüzde 37,57, MHP yüzde 9,28, CHP yüzde 35,59, İYİ Parti yüzde 11,15. Alaşehir’de AK Parti yüzde 35,34, MHP yüzde 11,69, CHP yüzde 29,17, İYİ Parti yüzde 15,11.Demirci’de AK Parti yüzde 57,92, MHP yüzde 11,81, CHP yüzde 13,09, İYİ Parti yüzde 12,79. Gölmarmara’da AK Parti yüzde 30,37, MHP yüzde 9,94, CHP yüzde 30,43, İYİ Parti yüzde 7,63. Gördes’te AK Parti yüzde 51,55, MHP yüzde 13,36, CHP yüzde 16,86, İYİ Parti yüzde 13,80. Kırkağaç’ta AK Parti yüzde 58,17, MHP yüzde 8,92, CHP yüzde 16,66, İYİ Parti yüzde 12,18. Köprübaşı’nda AK Parti yüzde 46,43, MHP yüzde 10,33, CHP yüzde 21,84,  İYİ Parti yüzde 17,57. Kula’da AK Parti yüzde 46, MHP yüzde 14,44, CHP yüzde 20,32, İYİ Parti yüzde 15,09.

Salihli’de AK Parti yüzde 30,15, MHP yüzde 12,04, CHP yüzde 33,85, İYİ Parti yüzde 14,20. Sarıgöl’de AK Parti yüzde 27,59, MHP yüzde 9,81, CHP yüzde 36,99, İYİ Parti yüzde 19,57. Saruhanlı’da AK Parti yüzde 35,28,  MHP yüzde 8,67, CHP yüzde 32,06, İYİ Parti yüzde 14,37. Selendi’de AK Parti yüzde 38,03, MHP yüzde 32,22, CHP yüzde 16,34, İYİ Parti yüzde 8,77. Soma’da AK Parti yüzde 47,68, MHP yüzde 11,06, CHP yüzde 23,51, İYİ Parti yüzde 12,02. Şehzadeler’de AK Parti yüzde 38,51, MHP yüzde 11,05, CHP yüzde 23,93, İYİ Parti yüzde 15,14. Turgutlu’da AK Parti yüzde 38,73, MHP yüzde 10,87, CHP yüzde 21,85, İYİ Parti yüzde 14,08.

Yunusemre’de AK Parti yüzde 38,21, MHP yüzde 11,75, CHP yüzde 38,61, İYİ Parti yüzde 13,93.

2018 seçimlerinde Manisa’nın 17 ilçesinden 13’ünde Cumhur İttifakı birinci parti olurken, 4’ünde ise Millet İttifakı ilk sırada yer aldı.

2023’TE HANGİ PARTİ HANGİ İLÇEDE OYUNU YÜKSELTTİ, HANGİ İLÇEDE HANGİ PARTİ OY KAYBETTİ?

Kesin olmayan sonuçlara göre Manisa’nın ilçelerinde, siyasi partilerin aldıkları oylar da belli oldu. Ahmetli’de AK Parti’nin oyu 2018’e göre düşerek yüzde 36,06’ya geriledi. CHP oyunu yüzde 28,12’ye çıkarırken, İYİ Parti 11,68’e düştü. MHP’ de aldığı oyu yüzde 14,01’e çıkarmayı başardı.

Akhisar’da AK Parti yüzde 34,48’e geriledi, CHP 38,03’e, MHP de 10,30’a yükseldi. İYİ Parti ise yüzde 10,25'’ geriledi. Alaşehir’de en büyük atılımı MHP yaptı. MHP’nin oyu ilçede yüzde 33,30’a yükselirken, AK Parti yüzde 18,63’e İYİ Parti ise yüzde 8,97’ye geriledi. CHP de yüzde 30,66 oranında oy aldı.

Demirci’de AK Parti yine birinci parti olurken oylarında düşüş yaşandı. İlçede AK Parti’nin oyu yüzde 44,84 oldu. MHP de yükselişini bu ilçede de devam ettirerek yüzde 23,68 oranında oy aldı. CHP oyunu artırıp yüzde 16,69’a yükselirken, İYİ Parti 10,41’e geriledi.

Manisa’nın Gölmarmara ilçesinde AK Parti düşüş gösterdi ve oy oranı yüzde 26,84 oldu. CHP’de düşüş olurken oy oranı yüzde 28,48 oldu. İlçede İYİ Parti ilk 4’e giremezken MHP oyunu artırarak yüzde 12,86 oranında oy aldı.

AK Parti Gördes’te de kan kaybı yaşarken oy oranı yüzde 44,26 oldu. CHP ve MHP yükselirken CHP’nin oranı yüzde 21,23, MHP’nin 17,19 oldu. İYİ Parti’nin oyları da yüzde 12,19’a geriledi.

Kırkağaç’ta AK Parti düşüş yaşayıp yüzde 48,51 oy aldı. MHP yüzde 14,28’e, CHP yüzde 19,23’e yükseldi. İYİ Parti’nin oyları ise yüzde 9,02’ye geriledi.

Köprübaşı’nda AK Parti’nin oyları yüzde 36,47’ye gerilerken, İYİ Parti’de 10,76’ya geriledi. MHP oy oranını yüzde 19,74’e, CHP de 25,05’e çıkardı.

Manisa’nın Kula ilçesinde AK Parti büyük bir düşüşle yüzde 37,91’e, İYİ Parti de 10,76’ya geriledi. MHP oyunu yüzde 20,23’e, CHP de yüzde 24,55’e çıkarmayı başardı.

AK Parti, Salihli’de oylarını kaybederken oranı ise yüzde 25,34 oldu. İlçede İYİ Parti de kan kaybetti ve yüzde 12,21’e geriledi. Salihli’de CHP yüzde 37,35 oranında, MHP ise yüzde 14,83 oranında oy alarak oylarını yükseltti. 

Sarıgöl’de oyları düşen iki parti AK Parti ve İYİ Parti oldu. AK Parti yüzde 21,87 oranında, İYİ Parti ise yüzde 12,54 oranında oy aldı. CHP ve MHP’nin yükselişi bu ilçede de devam ederken CHP yüzde 38,49 oranında, MHP de yüzde 20,94 oranında oy aldı.

Saruhanlı’da AK Parti 2018 seçimlerine göre yüzde 32,56’ya gerilerken İYİ Parti de yüzde 11,83’e düştü. CHP oy oranını yüzde 33,68’e, MHP de yüzde 10,23’e çıkardı.

AK Parti’nin oyunu artırdığı tek ilçe Selendi oldu. İlçede AK Parti’nin oy oranı yüzde 39,90’a yükseldi. CHP’nin oyu ilçede yüzde 21,92’ye düşerken, İYİ Parti de yüzde 9,71’e düştü. MHP’nin oyu ise 24,34’e çıktı. 

Soma’da AK Parti’nin oyu yüzde 36,35ê geriledi. CHP’nin oyu yüzde 28,25’e yükselirken, İYİ Parti’nin oyu da yüzde 10,41’e geriledi. İlçede BBP sürprizi yaşanırken, parti Soma’da yüzde 9,74 oy almayı başardı.

Manisa’nın iki merkez ilçesinden biri olan Şehzadeler’de AK Parti’nin oyu yüzde 32,04’e, İYİ Parti’nin oyu yüzde 13,05’e düştü. CHP’nin oy oranı 29,03’e çıkarken, MHP’nin de oyu küçük bir artışla yüzde 11,47’ye geldi.

Manisa’nın Turgutlu ilçesinde MHP’nin oyu yüzde 15,27’ye, CHP’nin oyu da yüzde 24,82’ye yükseldi. AK Parti’nin oyu yüzde 33’e, İYİ Parti’nin de yüzde 11,25’e geriledi.

Manisa’nın diğer merkez ilçesi olan Yunusemre’de de AK Parti, MHP, CHP ve İYİ Parti’nin oylarının gerilemesi dikkatlerden kaçmadı. İlçede AK Parti yüzde 30,61 oranında, MHP yüzde 11,30 oranında, CHP yüzde 29,80 oranında İYİ Parti de yüzde 13,39 oranında oy aldı.

2023 milletvekilliği seçimlerinde Manisa’nın 12 ilçesinde Cumhur İttifakı, 5 ilçesinde ise Millet İttifakı ilk sırada yer aldı. 

Editör: Onur Yılmaz