Türkiye’nin fındık üretimi bu yıl adeta alarm veriyor. Don ve zararlı istilası rekolteyi düşürürken, Manisa’da da fabrikası bulunan Nutella’nın üreticisi Ferrero piyasadan çekildi, fiyatlar iki katına çıktı.
Sözcü’de yer alan habere göre, bu yıl Karadeniz’de geç don ve kahverengi kokarca istilası, fındık üretiminde büyük kayıplara yol açtı. Normalde Türkiye yılda 600-700 bin ton fındık toplarken, bu yıl üretimin 500 bin tonun altına düşmesi bekleniyor. FİSKOBİRLİK Ulubey Şube Başkanı Cemil Temiz, “Resmi tahmin 450 bin ton, ama bence 300 bini geçmez” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Kabuksuz fındığın ton fiyatı haziranda 9 bin dolar iken ekim ayında 18 bin dolara yükseldi. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin taban fiyatı yüzde 20 artırmasına rağmen piyasa hızla bu seviyeyi aştı.
Ferrero Piyasadan Çekildi
Nutella üreticisi Ferrero, bu sezon Türkiye’den yeni alım yapmayarak stoklarını kullanmayı tercih etti. Şirket yetkilileri, fiyatların düşmesini beklediklerini açıkladı.
Londra merkezli tüccar Giles Hacking, “Türk tüccarlar Ferrero’nun neye ihtiyacı olduğunu bilerek piyasadaki her fındığı topluyor. Bu artık Ferrero ile stokçular arasında bir bilek güreşi” dedi. Ferrero yetkilisi Marco Botta ise, “Türkiye’ye bağlılığımız uzun vadeli bir bağlılık. Acelemiz yok, stoklarımız yeterli” ifadelerini kullandı.
Tüccarlar ve Küçük Üreticiler Stok Yapıyor
Türk tüccarlar piyasadaki tüm fındığı toplamaya başladı. Küçük üreticiler de stok yaparak fiyat artışından yararlanmak istiyor. Ordu yakınlarında yarı zamanlı çiftçilik yapan Saadettin Irmakçı, bu yıl bahçesinden sadece 30 kilo ürün alabildiğini belirtti. Normalde 1,5 ton fındık topladığını söyleyen Irmakçı, “Fiyat artışı kazanç getirmiyor, işçilik ve enflasyon maliyeti karşılamıyor” dedi.
Türkiye Ferrero İçin Kilit Ülke Olmaya Devam Ediyor
Ferrero, uzun vadeli strateji olarak Şili ve ABD’de yeni üretim alanları kurdu. Her iki ülke yılda yaklaşık 100 bin ton fındık üretiyor. Bu çeşitlendirme Ferrero’ya Türkiye’de don veya kuraklık gibi olumsuz yıllarda esneklik sağlıyor. Ancak Türkiye, Ferrero’nun tedarik zincirinde hala kilit rol oynuyor.
Marco Botta, “Türkiye’ye olan bağlılığımız değişmedi. Stoklarımız uzun süre yeterli, acelemiz yok” dedi. Ferrero’nun Türkiye’den alımlarını durdurması ve fiyat beklentisi ise piyasadaki gerginliği artırmış durumda.
İleriye Dönük Endişeler
Fırat Bakıcı, Poyraz Poyraz Fındık İhracat Direktörü, “Türkiye pazar payını kaybetme riskiyle karşı karşıya. Şili’nin üretim hedefi 200 bin ton ve beş ila on yıl içinde bu gerçekleşebilir. Yükselen işçilik maliyetleri de Türkiye’nin rekabet gücünü zayıflatıyor” ifadelerini kullandı.
Bakıcı, Ferrero’nun alım politikalarını eleştirerek, “Fındık 320 liraya çıktığında Ferrero 260 liradan alım yapacağını söyledi, kimse satmadı. Dünyanın en büyük alıcısı, piyasadaki en büyük simsara dönüştü” dedi.
