Manisa, yalnızca bereketli toprakları ve zengin kültürüyle değil, aynı zamanda tarih boyunca tanıklık ettiği sıra dışı olaylarla da dikkat çeken bir şehir.
"Manisa’dan İlginç Hikâyeler" başlıklı bu serimizde, bu topraklarda yaşandığı anlatılan etkileyici ve düşündürücü tarihî olaylara ışık tutuyoruz. Bu yazımızda ise, Salihli ilçesi sınırlarında yer alan Antik Sardes kentini başkent olarak kullanan Lidya Krallığı'nın kralı Candaules, koruması Gyges ve kraliçe arasında yaşanan trajik bir olayın izini sürüyoruz.
Sapkın Kralın Hazin Sonu
Manisa'nın Salihli ilçesi sınırlarında başkentini barındıran antik Lidya, yalnızca paranın ilk kullanıldığı yer olarak değil, aynı zamanda çarpıcı bir taht hikâyesine de ev sahipliği yapmıştır. MÖ 7. yüzyılın başlarında hüküm süren Kral Candaules, karısının güzelliğine takıntılı bir aşkla bağlıydı. Öyle ki bu takıntı, onu hem tahtından hem de hayatından etti.
Herodot’un aktardığına göre, Kral Candaules, güzelliğiyle övündüğü eşini koruması Gyges’e göstermek ister.
“Gyges karımın ne kadar güzel olduğunu söylediğim zaman pek inanır gibi görünmüyorsun, o halde onu bir de çıplak gör.”
Gyges başlangıçta bu teklifi reddeder, onu ahlaka aykırı bulur. Ancak kral ısrar eder.
Gyges, kralın zorlamasıyla kraliçenin soyunduğu gece gizlice yatak odasına girer. Fakat kraliçe onu fark eder. O andan itibaren sessiz bir intikam planı başlar.
Kraliçenin İntikamı ve Yeni Kral
Kraliçe yaşadığı utanç için sessizce intikam yemini etti. Ertesi gün Gyges’i odasına çağırttı. Gyges bunun olağan bir emir olduğunu düşünüyordu ancak kraliçe onu hemen karşısına aldı ve iki seçenek sundu:
Ya Candaules’i öldürüp kraliçeyle evlenecek, ya da hemen orada kraliçenin sadık adamları tarafından öldürülecekti.
Gyges, kraliçeye yalvardıysa da kararından dönmedi. Sonunda Gyges birinci seçeneği kabul etti. Plan, daha önceki gibi kraliyet odasında saklanmak, ancak bu kez kralı öldürmekti. Candaules uyuduktan sonra Gyges ileri süzüldü ve onu hançerleyerek öldürdü.
Gyges, kraliçenin isteği doğrultusunda Candaules’i öldürür ve Heraklid hanedanına son vererek Mermnad hanedanını başlatır.
Tarihten Günümüze Uzanan Bir Fantezi: Candaulizm Nedir?
Bu olay, yalnızca bir iktidar değişimiyle sınırlı kalmaz; kraliçesini başka bir erkeğe izleten Candaules’in bu fantezisi, modern psikoloji literatüründe “candaulizm” olarak tanımlanan sapkın bir davranış biçiminin adı olur.
Candaulizm — ya da diğer adıyla candaulesizm — partnerini başkalarının görsel ya da fiziksel ilgisine sunmayı içeren bir cinsel fantezi ya da parafili türü olarak tanımlanıyor. Bu uygulamada bir kişi, partnerinin çıplak halini başka insanlara göstermeyi ya da bu görüntüleri paylaşmayı arzu ediyor.
