Cumhurbaşkanlığının 2026 yılı programında sosyal güvenlik sistemine dair köklü reformlar yer aldı. Programda, düşük gelirli esnaf, çiftçi, sanatkâr ve mevsimlik işçiler için “mikro sigorta programları” hayata geçirilecek. Ayrıca emekli maaşlarının sigortalılık süresine göre artacağı yeni bir model üzerinde çalışılıyor. Hükûmet, bu düzenlemelerle hem kayıt dışı istihdamı azaltmayı hem de sistemin finansal sürdürülebilirliğini güçlendirmeyi hedefliyor.
Mikro Sigorta Dönemi Başlıyor
Cumhurbaşkanlığı programına göre, sosyal güvenlik kapsamı dışında kalan veya düzensiz gelire sahip milyonlarca kişi için mikro sigorta modelleri hazırlanıyor.
Bu sistemle, gelir düzeyine göre farklı prim oranları belirlenerek düşük gelirli kesimlerin de sigorta güvencesine erişmesi sağlanacak.
Böylece hem esnaf, çiftçi, sanatkâr hem de mevsimlik işçiler için sigorta prim yükü hafifletilecek, daha geniş bir kesim sosyal güvenlik sistemine dahil edilecek.
Emeklilik Sistemi Yeniden Şekilleniyor
Yeni programda, emekli maaşlarının hesaplanma biçimi de değişiyor.
Buna göre, “sigortalılık süresi uzadıkça emekli maaşının artması” öngörülüyor.
Bu modelle erken emeklilik yerine uzun süre çalışma teşvik edilecek ve sosyal güvenlik sisteminin aktif-pasif dengesi korunacak.
Türkiye Gazetesi’nin aktardığı verilere göre, aktif-pasif oranı son üç yılda 2’den 1,61’e geriledi. Çırak ve stajyerler hariç tutulduğunda bu oran 1,49’a kadar düştü. Yani şu anda yaklaşık 1,5 çalışan bir emekliyi finanse ediyor. Uzmanlar, sistemin sürdürülebilir olabilmesi için bu oranın en az 3 olması gerektiğini belirtiyor.
Kolay İşverenlik Sistemi Yaygınlaşıyor
Programda, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) “kolay işverenlik” uygulamasının daha fazla kesime yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Bu sistemle, ev hizmetlerinde çalışanların ve apartman görevlilerinin sigorta primleri e-Devlet üzerinden bildirilebiliyor. Yeni düzenlemeyle birlikte, farklı meslek grupları da bu kapsama alınarak kayıt dışı istihdamla mücadele güçlendirilecek.
Ayrıca SGK, iş yeri bildirgesi, işe giriş ve işten ayrılış bildirimlerinin muhasebeci desteği olmadan e-Devlet üzerinden yapılabilmesi için sistemini genişletiyor.
Esnek Çalışma Modellerine Sosyal Güvence Geliyor
Cumhurbaşkanlığı 2026 programında öne çıkan bir diğer madde ise esnek çalışma modellerinin sosyal güvenlik sistemiyle uyumlaştırılması oldu.
“Kısa çalışma, evden çalışma ve hibrit çalışma” gibi yeni çalışma biçimlerinin hukuki ve sigorta altyapısının 2026 yılına kadar tamamlanması planlanıyor.
Bu düzenleme ile modern çalışma modellerinde yer alan milyonlarca kişinin sosyal güvenlik kapsamına alınması hedefleniyor.
Engelliler ve İş Gücü Kaybı Yaşayanlar İçin Yeni Adım
Yeni plan kapsamında, maluliyet aylığı veya sürekli iş göremezlik raporu bulunan vatandaşların yeniden iş gücüne katılabilmeleri için mesleki rehabilitasyon uygulamaları devreye alınacak.
Bu sayede hem üretkenlik artacak hem de sosyal güvenlik sisteminin yükü hafifleyecek.
Uzmanlar Uyarıyor: Denge Korunmalı
Uzmanlara göre Türkiye’nin sosyal güvenlik sisteminde yapılacak bu dönüşüm, uzun vadede sistemin sürdürülebilirliği açısından kritik önemde.
Ancak mikro sigorta modelinin başarılı olabilmesi için devlet desteği, prim adaleti ve denetim mekanizmalarının güçlü bir şekilde uygulanması gerektiği vurgulanıyor.
Sonuç: Sosyal Güvenlikte Yeni Bir Dönem Başlıyor
Cumhurbaşkanlığının 2026 programı, daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için önemli adımlar içeriyor.
Düşük gelirli kesimler için mikro sigorta, çalışanlar için esnek modeller, emekliler için yeni maaş hesaplama sistemi ile Türkiye, sosyal güvenlikte yeni bir döneme giriyor.
