Manisa’nın Akhisar ilçesi merkezinde bugün yürüme düzlemi olarak bilinen şehir merkezinin 6-8 metre altında, binlerce yıl öncesine ait anıtsal kalıntıların varlığına işaret ediliyor.
Antik Thyateira kentinin kalıntıları, modern şehrin tam merkezinde, Tepe Mezarlığı olarak bilinen alanda bulunuyor. Yıllar önce başlayan kazılarla birlikte kuzey-güney doğrultusunda uzanan apsisli bir yapı ve etrafında birbirine bağlı odalar ortaya çıkarıldı.
Akhisar Tepe Mezarlığı’nın Altında Roma ve Bizans İzleri
Kazılarda ortaya çıkan mimari parçalar, mozaikler, fresk kalıntıları ve sikkeler; Akhisar’ın altındaki yaşamın Roma ve Bizans dönemlerinde oldukça hareketli olduğuna işaret ediyor. Apsisli yapının 10 metreyi aşan genişliği ve yaklaşık 5 metreye kadar korunan duvarları, burada sıradan bir yapıdan çok daha fazlasının bulunduğunu gösteriyor.
Modern Akhisar’ın Altında 6–8 Metrelik Tarih Katmanı
Jeofizik incelemelere göre modern Akhisar’ın bugünkü yürüyüş yollarının yaklaşık 6 ila 8 metre altında anıtsal kalıntılar yer alıyor. Yani şehrin bugünkü hali, antik dönemdeki Thyateira’nın kalıntıları üzerine inşa edilmiş durumda.
Yaklaşık 5 metre yüksekliğe kadar korunmuş duvarlarıyla ayakta kalan bu yapı, Roma ve Bizans dönemleri arasında kullanıldığı düşünülen bir kompleksin parçası. 10 metre genişliğe ve korunan kısmıyla apsisin başlangıcından itibaren 48 metre uzunluğa sahip yapının güneydeki bölümü modern cadde ve binaların altında kaldığı için gerçek uzunluğu saptanamıyor. Apsisli alanın batısında kare veya dikdörtgen şeklinde oda ve mekanlara rastlanıyor.
Modern Akhisar’ın Altında Tarih Katmanları
Kazı ve jeofizik verileri, modern Akhisar’ın 6 ila 8 metre altında hâlâ keşfedilmemiş kalıntıların bulunduğuna işaret ediyor. Arkeologlara göre şehrin bugünkü yapısı, yüzyıllar önceki Thyateira’nın üzerine kurulmuş durumda.
Tepe mezarlığında yapılan kazılar sonucunda mimari yapı elemanları ve heykeltraşlık eserleri dışında Roma ve Bizans dönemlerine ait mozaik, fresk, cam ve seramik parçaları ile sikkeler bulunuyor. Alanda Hellenistik döneme ait kalıntı ise oldukça az... Jeofizik çalışmalar ise günümüz yürüme düzleminin (modern Akhisar'ın) yaklaşık 6 ila 8 m. altında anıtsal kalıntıların varlığına işaret ediyor.
İncil’de Adı Geçen 7 Kiliseden 1’i Akhisar’da
Bugünkü Manisa’nın Akhisar ilçesi, antik çağda Thyateira adıyla anılıyordu. Kent, yalnızca mor kumaş üretimiyle değil, aynı zamanda Hristiyanlığın erken dönemindeki yedi kiliseden birine ev sahipliği yapmasıyla da biliniyor. Pavlus’un Filipi’de karşılaştığı “mor kumaş tüccarı Lidya”nın Thyateira’lı olması, şehrin ticari canlılığını gösteren önemli bir ayrıntı.
Kilisenin bulunduğu Thyateira, günümüzde Manisa ilinin Akhisar ilçesinde yer almaktadır. Yedi mektuptan en uzununun, hakkında en az bilgiye sahip olduğumuz bu kiliseye yazılmış olması ilginçtir.
