Türkiye’de tarımsal üretimi tehdit eden istilacı türlerden Kahverengi Kokarca (Halyomorpha halys) hızla yayılmaya devam ediyor. İlk olarak Gürcistan sınırından Karadeniz’e yayılan zararlı, son yıllarda Marmara ve Ege bölgelerinde de görülmeye başlandı. Uzmanlar, bu böceğin fındık, ceviz, elma, mısır ve turunçgiller gibi 300’den fazla bitki türünde ciddi rekolte kayıplarına yol açtığını belirtiyor. Artan sıcaklıklar ve iklim değişikliğinin etkisiyle kokarcanın yaşam alanı genişlerken, Tarım ve Orman Müdürlükleri kimyasal ve biyolojik mücadeleyi birlikte yürütüyor.
Kahverengi kokarca Karadeniz’den Ege’ye yayıldı
Sözcü’nün haberine göre 2017 yılında Türkiye’de ilk kez tespit edilen kahverengi kokarca, kısa sürede Karadeniz’in ardından Marmara ve Ege Bölgelerine kadar ulaştı. Aydın, Sakarya, Ordu, Giresun ve Trabzon’da yoğun olarak görülen zararlının, fındık başta olmak üzere birçok tarımsal üründe ciddi ekonomik kayıplara neden olduğu bildirildi.
Tarımı tehdit eden istilacı tür: Kahverengi kokarca nedir?
Kahverengi kokarca, bitkilerin öz suyunu emerek besleniyor. Bu durum meyve ve sebzelerde lekelenme, şekil bozukluğu ve kalite kaybına yol açıyor. En çok zarar gören ürünler arasında:
· Sert kabuklular: Fındık, ceviz
· Yumuşak meyveler: Elma, armut, şeftali, hurma, turunçgiller
· Sebzeler: Mısır, domates, biber, fasulye
Uzmanlara göre, özellikle fındıkta iç meyvenin büzüşmesine yol açan bu zararlı, ürünlerin pazarlanabilirliğini azaltıyor ve ihracatta kayıplara neden oluyor.
Kimyasal ve biyolojik mücadele bir arada yürütülüyor
Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından yapılan açıklamalarda, kahverengi kokarcayla mücadelede hem ilaçlı (kimyasal) hem de biyolojik yöntemlerin kullanılmasının zorunlu olduğu vurgulandı.
Doğal dengeyi korumak için kontrollü ilaçlama önerilirken, uzun vadeli çözüm olarak Samuray Arısı (Trissolcus japonicus) doğaya salınıyor. Bu arı türü, kokarcanın yumurtalarını parazitleyerek çoğalmasını engelliyor.
Evlerde de görülmeye başlandı
Kahverengi kokarcalar sadece tarlalarda değil, şehir merkezlerinde ve evlerde de görülüyor. Soğuk havalarda evlerin iç kısımlarına sığınan bu böcekler ezildiklerinde keskin bir koku yayıyor. Uzmanlar, kokarcaların ezilmeden sabunlu suyla imha edilmesi veya Tarım ve Orman Müdürlüklerine bildirilmesi gerektiğini hatırlatıyor.
Türkiye genelinde ulusal mücadele başlatıldı
Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda, kahverengi kokarcanın yayılım haritası çıkarılıyor. Zararlının yoğun görüldüğü bölgelerde biyolojik mücadele artırılırken, üreticilere bahçelerini sık sık kontrol etmeleri çağrısı yapılıyor.
Yetkililer, istilacı türün kontrol altına alınması için yerel yönetimler, üreticiler ve vatandaşların iş birliği yapmasının büyük önem taşıdığını vurguluyor.
