İklim değişikliği, hava kirliliği ve çevresel tahribat, Dünya'nın doğal döngüsünü altüst etmeye devam ediyor. Bilim insanları, artık gezegenin yalnızca dört değil altı mevsim yaşadığını söylüyor. Yeni mevsimlerden biri “sis mevsimi”, diğeri ise “çöp mevsimi”. Her ikisi de tamamen insan kaynaklı sebeplerle oluşuyor ve küresel ekosistemler için ciddi tehditler taşıyor.
SİS MEVSİMİ: YANGINLARIN MİRASI
Güneydoğu Asya’da özellikle Endonezya ve Malezya gibi ülkelerde yılın belirli dönemlerinde ortaya çıkan kalın duman tabakası, artık “sis mevsimi” olarak adlandırılıyor. Bölgeyi boğan bu sisin ana nedeni tarım arazilerinin temizlenmesi için çıkarılan kontrolsüz yangınlar. Hava kalitesi tehlikeli seviyelere düşerken, halk sağlığı ve ulaşım ciddi zarar görüyor. Benzer şekilde ABD'nin Kaliforniya eyaletinde yangın mevsimi artık ilkbaharda başlıyor ve Aralık ayına kadar sürebiliyor.
ÇÖP MEVSİMİ: OKYANUSTAN KIYIYA
Bir diğer insan kaynaklı mevsim de Bali'de yaşanıyor. Aralık’tan Mart’a kadar süren bu dönemde muson rüzgarları ve okyanus akıntıları, denizlerdeki dev plastik yığınlarını kıyıya taşıyor. Plajlar adeta çöp tepelerine dönüşüyor. Yerel halk bu durumu “çöp mevsimi” olarak tanımlıyor ve zamanlamasını ay ay tahmin edebiliyor. Benzer olaylar Filipinler, Tayland ve ABD’nin doğu kıyılarında da gözlemleniyor.
KAYBOLAN MEVSİMLER
İki yeni mevsimin ortaya çıkması kadar dikkat çeken bir başka konu da bazı geleneksel mevsimlerin tamamen yok olması. Örneğin, And Dağları ve Rocky Dağları gibi bölgelerde kış sporları sezonu, artık yeterli kar yağmadığı için çöküşte. İngiltere’nin kuzeydoğusunda martı türü deniz kuşları her yıl düzenli olarak yuvalandıkları dönemi şaşırıyor. Bahar ise artık çok erken geliyor, yaz mevsimi ise olduğundan uzun sürüyor.
