Türkiye’de birçok kentte saat kulesi bulunuyor… Ülkemizin zengin tarihi ve kültür mirasından olan saat kuleleri, şehirlerin sembol yapıları olarak dikkat çekiyor. birçok şehirde saat kulelerinin bulunmasının temel sebebi, II. Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yıl dönümünde valilere gönderdiği bir fermanla saat kulesi inşa edilmesini istemesidir. Bu fermanın ardından pek çok ilde saat kuleleri yapılmıştır.
Bu saat kulelerinden en meşhuru ve en bilineni ise İzmir’in Konak ilçesinde bulunan saat kulesi… Bu özel eserlerin detaylarına birlikte bakarak, hem o dönemin hem de farklı zaman dilimlerinin izlerini sürmeye ne dersiniz?
İzmir’in simgesi: İzmir Saat Kulesi
Konak Meydanı’nın ortasında bulunan tarihi saat, artık İzmir’in bir simgesi haline geldiği için burayı ziyaret eden herkesin önünde fotoğraf çektirdiği yerdir. Kule, Osmanlı padişahı Sultan II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü kutlamaları nedeniyle inşa edilen kulelerdendir. İzmir Valisi Kıbrıslı Kâmil Paşa, oğlu Bahriye Mirlivası Said Paşa ve Belediye Reisi Eşref Paşa’dan oluşan bir komisyon tarafından yaptırılmıştır. Kule, 25 metre yüksekliğinde 4 katlı ve sekizgen planlıdır.
Adana Büyük Saat Kulesi
Adana Büyük Saat Kulesi, 1881'de Vali Ziya Paşa döneminde inşa edilmeye başlanmış ve bir yıl sonra Vali Abidin Paşa döneminde tamamlanmıştır. Kule, 32 metre uzunluğunda olup kare prizma şeklindedir ve inşa edilirken küçük taş tuğlalardan yapılmıştır.
Bilecik Saat Kulesi
İstasyon Caddesi'nde bulunan idadi mektebinin yakınında, 1907 yılında Ertuğrul Mutasarrıfı Musa Kazım Bey tarafından yaptırılan saat kulesi, 15 metre yüksekliğindedir. (Günümüzde belediye hizmet binası olarak kullanılmaktadır.)
Mudurnu Saat Kulesi
Mudurnu Hapishanesi'nde mahkumlar tarafından inşa edilen kule, 1905 yılında çevredeki taşlar kullanılarak yapılmıştır. Mudurnulu demirci ustaları tarafından yapılan saat, kuleye takılmıştır. Kule, kare prizma gövdeli olup yaklaşık 12 metre yüksekliğindedir.
Bursa Tophane Saat Kulesi
Tophane Parkı içinde yer alan saat kulesi, II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü kutlamaları kapsamında 1905 yılında inşa edilmiştir. Kuleye, girişi güney kısmında olan 89 basamaklı ahşap bir merdivenle çıkılmaktadır.
Kulenin üst katının dört cephesinde, 90 cm çapında yuvarlak saatler yer almaktadır. Kule, 6 katlı ve 33 metre yüksekliğindedir.
Çanakkale Saat Kulesi
1897 yılında İtalyan Konsolosluğu da yapan Vitalis isimli tüccar tarafından inşa ettirilen Çanakkale Saat Kulesi, Ayvalık taşından yapılmış olup, her bir cephede bir saat bulunmaktadır. Kule, kare planlı ve aşağıdan yukarıya doğru incelen bir görüntüye sahiptir. Gövdesi dikdörtgen silmelerle beşe bölünmüştür.
En üstte, çanın asıldığı çokgen gövdeli kubbeli bir köşk yer alır. Bu köşe altında dört yönde yuvarlak kadranlı saatler bulunur. İkinci ve üçüncü katlarda birer, hafif sivri kemerli aydınlık pencereleri ile ikinci katta bir balkonu vardır. En altta, güney cephesinde bir kapı, kuzeyde ise basamaklı silmeli çeşme nişi görülür. Çeşmenin mermer kurnası ve ayna taşı bulunmaktadır. Kule, zaman içinde sadece eskiyen taşlarının yerine aynısı yapılarak onarılmıştır.
Çorum Saat Kulesi
1894 yılında Beşiktaş Muhafızı Çorumlu Yedi-Sekiz Hasan Paşa tarafından yaptırılan Çorum Saat Kulesi, sarı renkli kesme kum taşından yapılmıştır. Kulenin dört bir yanında saat kadranları bulunmaktadır.
Kastamonu Saat Kulesi
Kastamonu Saat Kulesi, Sarayüstü Tepesi'nde bulunmakta olup şehrin önemli sembollerinden biridir. Vali Abdurrahman Paşa tarafından 1885 yılında yaptırılan kule, halk arasında "sürgün saat" olarak anılan bir efsaneye sahiptir. Osmanlı son dönemi mimarisinin özelliklerini taşıyan saat kulesi, dıştan 5.60 x 5.60 metre boyutlarında olup, külah şeklindeki çatı ucuna kadar olan bölüm 13.10 metre yüksekliğindedir.
İzmit Saat Kulesi
İzmit Saat Kulesi, Mutasarrıf Musa Kazım Bey tarafından Sultan II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü şerefine inşa edilmiştir. Kule, Neoklasik tarzda tasarlanmış olup, Hereke ve Tavşancıl'dan getirilen traverten taşlar kullanılarak yapılmıştır. İzmit'in simgesi haline gelen saat kulesi, her katında farklı bir mimari tarzın uygulandığı ince ve uzun yapısıyla dikkat çekmektedir.
Tokat Saat Kulesi
Tokat Saat Kulesi, Sultan II. Abdülhamid'in tahta çıkışının 25. yılı için halkın katkılarıyla inşa edilmiştir. Mutasarrıf Bekir Paşa ve Belediye Reisi Mütevelli oğlu Enver Bey tarafından yaptırılan saat kulesi, 33 metre yüksekliğindedir ve kesme taştan yapılmıştır. Tokat'ın önemli tarihi eserlerinden biri olan bu kule, şehrin dikkat çeken yapıları arasındadır.
Yozgat Saat Kulesi
Yozgat Saat Kulesi, 1897 yılında dönemin Belediye Başkanı Ahmet Tevfiki Zade tarafından Yozgatlı Şakir ustayı görevlendirilerek inşa edilmiştir. Kule, zemin katı ve çanların bulunduğu bölümlerle birlikte toplam yedi katlıdır. Sarı kefeki kesme taşlar kullanılarak yapılan kulede, her cephesinde bir saat bulunmaktadır.
Dolmabahçe Saat Kulesi
Dolmabahçe Saat Kulesi, Sultan II. Abdülhamid tarafından Saray Mimarı Sarkis Balyan'a yaptırılmıştır. Kule, köşelerinde birer fıskiyeli havuzun bulunduğu bir platform üzerine dört katlı olarak inşa edilmiştir. 1890-1895 yılları arasında, Neobarok ve Ampir tarzında yapılan saat kulesi, 27 metre yüksekliğindedir. Kule, yükseldikçe daralan bir forma sahip olup, mimari süslemeleri ile dikkat çekmektedir. Her yüzünde birer saat bulunan kule, Dolmabahçe'nin simgelerinden biridir.
