Bir sigortalının vefatı durumunda geride kalan eş ve çocuklar için sosyal güvenlik sisteminde çeşitli düzenlemeler bulunuyor. Eşlere dul maaşı bağlanırken, çocuklara ise yetim aylığı veriliyor. Bu maaşların kimlere ve hangi şartlarda bağlandığı ise sıkça merak ediliyor.
Ekonomi gazetecesi Faruk Erdem, konuya ilişkin Sabah'taki köşe yazısında kritik detayları paylaştı.
Erdem’in verdiği bilgilere göre, 1 Ekim 2008 sonrası Bağ-Kur ya da Emekli Sandığı’na tabi olanların 1800, SSK’lıların ise 900 prim günü olması gerekiyor. Önceden eksik günler doğum veya askerlikle tamamlanabiliyordu ancak bu uygulama artık geçerli değil.
Ne kadar maaş bağlanıyor?
Eşi vefat eden kadın çalışmıyorsa maaşın yüzde 75’ini alabiliyor. Eğer çalışıyorsa bu oran yüzde 50’ye düşüyor. Çocuklara ise yüzde 25 oranında maaş bağlanıyor. Erkek çocuklar 18 yaşına kadar, öğrenci ise 25 yaşına kadar yetim maaşı alabiliyor. Kız çocuklar ise çalışmadıkları ve evlenmedikleri sürece aylık almaya devam edebiliyor.
Üç maaş alınabilir mi?
Hem kadınlar hem erkekler için ölüm aylığı bağlanabiliyor. Başvuru SGK'ya doğrudan ya da e-Devlet üzerinden yapılabiliyor. Ölüm tarihine göre hem eşten hem babadan maaş alınabiliyor. Faruk Erdem, 2008 sonrası çift maaşın önü kapansa da bazı şartların sağlanmasıyla üç maaş alınabildiğine dikkat çekti.
Erdem'in açıklamasına göre; eşi vefat eden bir kadın kendi emekli maaşını alırken aynı zamanda eşinden dul maaşı alabiliyor. Kadın bir işte çalışıyorsa, üçüncü maaş da bu çalışmadan geliyor. Böylece üç farklı yerden ödeme alınabiliyor.
Kim nasıl alıyor? İşte örnekler:
- Eşi ölen emekli kadın hem kendi maaşını hem eşinden kalan dul maaşını alabiliyor.
- Dul kadın çalışıyorsa hem dul maaşı hem maaşlı işten geliri oluyor, şartlar oluşursa emekli de olabiliyor.
- Kız çocuk, çalışmıyorsa anne veya babasından yetim aylığı alabiliyor. Ancak çalışmaya başlarsa SSK ya da Bağ-Kur’dan gelen aylık kesiliyor.
- Emekli Sandığı'ndan bağlanan maaş ise kız çocuk SSK’lı ya da Bağ-Kur'lu olarak çalışsa da kesilmiyor; memur olursa kesiliyor.
- Çalışmayan, bekar kız çocuk hem anneden hem babadan maaş alabiliyor. Bu durumda yüksek maaşın tamamı, düşük olanın ise yarısı ödeniyor.
- 1 Ekim 2008 öncesi vefat eden yakınları olan kişiler için, farklı kurumlardan olmak şartıyla eşten ve babadan maaş bağlanabiliyor.
