Tüketici davranışları üzerine yapılan araştırmalar, market alışverişlerinin yarısına yakınının anlık kararlarla şekillendiğini ortaya koyuyor. Büyük market zincirleri ise bu anlık kararları tetiklemek için nöropazarlama, mimari tasarım ve duyusal yönlendirme gibi teknikleri ustalıkla kullanıyor. Mağazaya adım attığınız andan itibaren aslında bilinçaltınıza hitap eden görünmez bir kurgu devreye giriyor. İşte marketlerin cüzdanınızı hedef alan o taktikleri.
1. Zaman Algısını Silme
Birçok markette pencere, saat veya dışarıyı gösteren bir açıklık bulunmaz. Bu tasarımın amacı müşteriyi dış dünyadan koparmaktır. Zaman algısını kaybeden tüketiciler mağaza içinde daha uzun süre dolaşır. Yapılan ölçümler, markette geçirilen sürenin artmasıyla sepete eklenen ürün sayısının da yükseldiğini gösteriyor.
2. Temel İhtiyaçları En Arkaya Gizleme
Ekmek, süt, yumurta gibi zorunlu ihtiyaçlar neredeyse her zaman mağazanın en uzak noktasındadır. Böylece sadece “bir ekmek alıp çıkacağım” diyen bir müşteri bile onlarca reyonun arasından geçmek zorunda kalır. Bu yolculuk boyunca karşılaşılan kampanya etiketleri ve parlak ambalajlar plansız alışverişi tetikler.
3. Göz Hizasına Kâr Marjı En Yüksek Ürünleri Yerleştirme
Raf tasarımları, satın alma davranışına göre özel olarak ayarlanır. En pahalı ve kâr oranı en yüksek ürünler yetişkinlerin göz hizasına konumlandırılırken, bütçe dostu seçenekler alt raflara saklanır. Çocuk raflarında ise tam onların bakış hizasına şekerleme ve oyuncakların yerleştirilmesi tesadüf değildir.
4. Kokularla Açlık ve Güven Hissi Oluşturma
Mağaza girişlerine kurulan fırınlar ve taze ürün reyonları, yalnızca dekorasyon değil bir stratejidir. Taze ekmek, vanilya ya da meyve kokusu açlık hissini tetikler, tüketiciyi gereğinden fazla alışveriş yapmaya yönlendirir. Scent marketing denen bu yöntem, mağazayı daha taze ve kaliteli algılatmayı da amaçlar.
5. Geniş Koridorlarla Hareketsizliği Azaltma
Market koridorlarının çoğu geniştir ve raflar arasındaki mesafe, hareket hızını bilinçli olarak düşürür. Tüketicinin daha yavaş ilerlemesi, raflara daha uzun bakması anlamına gelir. Bu da plansız satın alma ihtimalini artırır. Dar koridorların bulunduğu yerler genellikle düşük kârlı ürünlerin olduğu alanlardır.
6. Kasaya Giden Yolu Dürtüsel Ürünlerle Doldurma
Ödeme noktaları, marketlerin en güçlü tuzaklarından biridir. Sakız, çikolata, küçük kozmetik ürünler ve deneme boyları özellikle kasaların yanına dizilir. Bu ürünler tüketicinin planlamadığı, anlık “al-ver” davranışını tetiklemek üzere konumlandırılır. Uzmanlara göre bu alandaki ürünlerin büyük bölümü tamamen dürtüsel satın almadır.
