Manisa’nın sanayi geçmişi incelendiğinde, Cumhuriyet'in ilk yıllarında ildeki üretim yapısının daha çok tarıma dayalı olduğu görülüyor. O dönemlerde gıda, dokuma ve dericilik gibi geleneksel sanayi kolları, Manisa ve çevresindeki üretimin ana kaynağıydı. Ayrıca, Turgutlu ve Salihli gibi ilçelerde, verimli tarım topraklarından yararlanılarak tuğla ve kiremit fabrikaları kurulmuştu.
Ancak bu yapı uzun yıllar büyük ölçüde değişmeden sürdü ve 1960'lı yıllara kadar Manisa genelinde kamuya ya da özel sektöre ait büyük çaplı modern sanayi tesisleri nadirdi. 1960’lı yıllarda özel sektör girişimleri artmaya başladı. Manisa Merkez ve ilçelerinde çırçırlama ve halıcılık gibi alanlarda küçük ölçekli fabrikalar çoğalmaya başladı. Bu yıllarda örneğin Demirci’de 7 halı fabrikası, Alaşehir’de 7 çırçır fabrikası faaliyet gösteriyordu.
1970: Manisa’da Modern Sanayinin Başlangıcı
Manisa sanayisindeki esas dönüşüm, Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nin (MOSB) kurulmasıyla başladı. Manisa Ticaret Odası'nın öncülüğünde 1970 yılında altyapısı tamamlanan bölge, İzmir’e yakınlığı, düşük arsa maliyetleri ve ulaşım avantajları nedeniyle yatırımcıların ilgisini çekti.
Bu süreçte, Elginkan Topluluğu, artan valf talebini karşılamak amacıyla VALF Sanayii A.Ş.’yi kurarak MOSB’nin ilk fabrikasını inşa etti. 1970 yılında 4.380 m²'lik arsa üzerinde kurulan bu tesis, Manisa OSB’nin ilk sanayi kuruluşu olarak bölgenin modern sanayiye geçişinde simgesel bir yapı haline geldi. Başlangıçta 28 kişilik bir ekiple üretime başlayan fabrikada, bugün 500'e yakın çalışan görev alıyor.
Gelenekselden Endüstriyel Sanayiye Geçiş
VALF Sanayii A.Ş.’nin ardından organize sanayi bölgesi hızla büyümeye başladı. 1970’lerin sonunda Manisa'daki sanayi kuruluşlarının yaklaşık dörtte üçü hâlâ tekstil, gıda ve toprak bazlı inşaat malzemelerine dayanıyordu. Ancak MOSB ile birlikte metal, plastik, kimya, elektrikli cihazlar ve makine sanayi gibi yeni sektörlerde de yatırımlar artış gösterdi.
MOSB’nin ilk kurulumunda 1.739.000 m² alanın 201.767 m²’si altyapı ve sosyal yapılar için ayrılmıştı. Zamanla bölge doldu, yeni genişleme planları devreye alındı. 1980'lerden itibaren Manisa’da yalnızca kamuya ait 4 fabrika kalırken, geriye kalan tüm sanayi üretimi özel sektör tarafından yürütülmeye başlandı.
Bugün Manisa sanayi altyapısı yalnızca MOSB ile sınırlı değil. Soma’daki Termik Santral, Manisa Pamuklu Mensucat Fabrikası ve Balkanlar’daki tek furfural üretim tesisi gibi önemli kamu ve özel sektör yatırımları da kentin üretim gücünü destekliyor. Ayrıca Kenan Evren Sanayi Sitesi gibi yapılarla esnaf, küçük sanayi işletmeleri de şehir merkezinden taşınıp daha sağlıklı ortamlarda üretime devam ediyor.
Derlenen kaynaklar:
Kaynak 1 Kaynak 2
