Altın Kelebek’te kaos! Müge Anlı’dan gönderme Altın Kelebek’te kaos! Müge Anlı’dan gönderme

AB tescili ile coğrafi işaret; ürünlerin kökeni, kalitesi ve karakteristik özellikleri arasında önemli bir bağ kurarak tüketicilere güvence sağlar. Bu işaretler, yalnızca ürünlerin kalitesini artırmakla kalmaz, aynı zamanda yerel kültür ve geleneklerin korunmasına da katkıda bulunur.

Son olarak, Manisa'nın meşhur Mesir Macunu, coğrafi işaret alarak bu geleneğin tescillenmesini sağladı. Peki, coğrafi işaret nedir, nasıl alınır ve Türkiye'de hangi ürünler bu statüye sahiptir? İşte detaylar...

Coğrafi İşaret Nedir?

Coğrafi işaret, ürünün kaynağını, karakteristik özelliklerini ve bu özelliklerin coğrafi alan ile olan bağlantısını gösteren bir kalite işaretidir.

Tescil ile birlikte, belirli bir üne kavuşmuş ve yerel niteliklere dayanan ürünlerin korunması sağlanır. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun 34. maddesi gereğince coğrafi işaret, kökenin bulunduğu yer ile özdeşleşmiş ürünleri ifade eder.

Gıda, tarım, maden, el sanatları ve sanayi ürünleri coğrafi işaret tesciline konu olabilir.

Türkiye’nin Coğrafi İşaretli Ürünleri

Türkiye'de tescil edilmiş 28 coğrafi işaretli ürün bulunmaktadır. İşte Türkiye’nin coğrafi işaretli ürünleri:

  1. Antep Baklavası
  2. Aydın İnciri
  3. Aydın Kestanesi
  4. Bayramiç Beyazı
  5. Malatya Kayısısı
  6. Milas Zeytinyağı
  7. Taşköprü Sarımsağı
  8. Giresun Tombul Fındığı
  9. Antakya Künefesi
  10. Suruç Narı
  11. Çağlayancerit Cevizi
  12. Gemlik Zeytini
  13. Edremit Zeytinyağı
  14. Milas Yağlı Zeytini
  15. Ayaş Domatesi
  16. Maraş Tarhanası
  17. Edremit Körfezi Yeşil Çizik Zeytini
  18. Ezine Peyniri
  19. Aydın Memecik Zeytinyağı
  20. Safranbolu Safranı
  21. Araban Sarımsağı
  22. Osmaniye Yer Fıstığı
  23. Bingöl Balı
  24. Bursa Şeftalisi
  25. Hüyük Çileği
  26. Bursa Siyah İnciri / Bursa Siyahı
  27. Söke Pamuğu
  28. Manisa Mesir Macunu

Menşe Adı Nedir?

Menşe adı, bir ürünün tüm veya esas niteliklerinin belirli bir coğrafi alandan kaynaklandığını ifade eder.

Bu tür coğrafi işaretler, ürünün üretim, işlenme ve diğer işlemlerinin tamamının belirlenen coğrafi alanda gerçekleşmesini zorunlu kılar. Örnekler arasında Eskişehir Lületaşı ve Malatya Kayısısı bulunmaktadır.

Mahreç İşareti Nedir?

Mahreç işareti, belirli bir coğrafi alan ile özdeşleşmiş ürünlerin, üretim veya işleme aşamalarından en az birinin o alanda gerçekleşmesini gerektirir. Bu tür ürünler, yöre dışında da üretilebilir.

Örnekler arasında Adana Kebabı ve Afyon Sucuğu yer alır.

Coğrafi İşaret Tescili İçin Gerekenler

Coğrafi işaret başvurusu, Türk Patent Enstitüsü’ne yapılmalıdır. Başvuru için gereken belgeler arasında başvuru dilekçesi, tescil istenen işarete ait örnek, ürünün tanımını açıklayan teknik bilgiler, coğrafi sınırları tanımlayan belgeler ve kalitenin denetim biçimi gibi bilgiler yer alır.

Manisa Mesir Macunu'nun coğrafi işaret alması, bu ürünün geleneksel ve kültürel değerinin korunmasına katkı sağlar. Coğrafi işaretler, sadece ürünlerin kalitesini değil, aynı zamanda yerel ekonomiyi ve kültürel mirası da koruma amacı gütmektedir.

Muhabir: ÖZKAN ÇELİK