Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında gayrimenkul alım satımında tapuda düşük bedel gösteren ve kira gelirini beyan etmeyen mükellefler için düğmeye bastı. Bakanlık bünyesindeki Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), bu yıl içerisinde 16 binden fazla taşınmazı inceledi. Bu denetimlerde gerçek satış bedeli ile tapuda beyan edilen değer arasında fark tespit edilen 9.150 kişiden izahat istendi.
MEVA Sistemi Aktif Kullanılıyor
GİB’in dijital dönüşüm çalışmaları çerçevesinde geliştirilen Mekansal Veri Analiz (MEVA) Sistemi sayesinde, tapu kayıtlarından yapı ruhsatlarına, banka kredilerinden emlak ilanlarına kadar birçok veri kaynağı entegre edilerek alım-satım ve kira bedelleri analiz ediliyor. Coğrafi bilgi sistemi tabanlı MEVA, daha isabetli vergilendirme yapılmasına olanak tanıyor.
81 İlde Özel Denetim Ekipleri Kuruldu
Kısa süre önce 81 ildeki defterdarlıklarda aktif hale getirilen MEVA uygulaması kapsamında oluşturulan özel ekipler, son 2-3 aylık gayrimenkul satışlarını mercek altına aldı. Tapuda bildirilen satış bedellerinin piyasa gerçeklerine uygun olup olmadığı inceleniyor. Farklılık tespit edilmesi halinde, alıcı ve satıcılardan açıklama talep ediliyor.
5,9 Milyar Liralık Beyan Gönüllü Artırıldı
2025 yılı başından bu yana yürütülen çalışmalar sonucunda, 9.150 kişiye bildirim gönderildi. Bu kişilerden 2.475’i gönüllü uyum sağlayarak beyan ettikleri satış bedellerini toplamda 5,9 milyar lira artırdı. Böylece 113,9 milyon liralık tapu harcı, ceza uygulanmadan ödendi.
Ödemeyenlere Vergi Cezası Kapıda
Gönüllü beyan artırımı yapmayan mükellefler ise vergi incelemesine sevk ediliyor. Bu kişilerden eksik tahsil edilen tapu harçları, yüzde 25 vergi ziyaı cezasıyla birlikte tahsil edilecek.
Kira Geliri de Mercek Altında
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, MEVA’nın yakında tüm vergi dairelerinde aktif olarak kullanılacağını belirtti. Sistem, yalnızca satış işlemleri değil, beyan dışı kalan kira gelirlerinin tespitinde de etkin rol oynayacak. Her vergi dairesi, sorumluluk alanındaki taşınmazlara dair harita verileri üzerinden anlık analiz yapabilecek.
Kayıt Dışılıkla Mücadelede Yeni Dönem
Bakanlık yetkilileri, vatandaşların pişmanlık hükümlerinden yararlanarak eksik beyan ettikleri tapu harçlarını cezasız olarak tamamlama fırsatına sahip olduklarını belirtti. Uygulamanın temel amacı ise, gayrimenkul işlemlerinde doğru bedellerin beyan edilmesini sağlayarak kayıt dışılığı azaltmak ve vergi uyumunu artırmak.
