Yükselen kur ve geçen yıl tüm dünyada yaşanan arz sıkıntısı nedeniyle zirve yapan kağıt fiyatları, vergilerle birlikte yayıncıların sırtında büyük bir kambur yaratırken, kitap, dergi ve gazeteye vergi müjdesi kağıdı es geçti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün İstanbul'da Atatürk Kültür Merkezi'nin temel atma töreninde yaptığı konuşmada, “Artık kitapta, dergide, gazetede KDV olmayacak. Bu hafta Meclis'te görüşülecek bir kanunla, kitapta ve süreli yayınlarda KDV oranının sıfıra düşürülmesi uygulaması hem yayıncıları hem satıcıları kapsayacak şekilde genişletiliyor” diyerek yeni bir düzenlemeye gideceklerini açıkladı. Vergi uzamanları ve sektör temsilcileri ise asıl indirimin ithal kağıttaki yüzde 8'lik KDV'den başlaması gerektiğini belirterek, bu maliyetlerle kitap ve gazete satışlarındaki indirimin çok büyük bir fark yaratmayacağına dikkat çektiler. EN BÜYÜK MALİYET KAĞIT
Cumhurbaşkanı Erdoğan, iş ve sanat dünyasından pek çok ünlü ismin de katıldığı temel atma törenindeki konuşmasında, söz konusu düzenlemenin ardından dijitalleşme ile dezavantajlı konuma düşen yayıncılara önemli bir destek sağlanmış olduğuna işaret etti. Erdoğan, “İstiyoruz ki kitap sevgisini daha da yayalım, aşkını genişletelim. Fiyatlar düşünce herkesin kitap alma imkanı da oluşsun, gelişsin” dedi. Ancak planlanan bu indirimlere rağmen sektörün en büyük maliyet kalemi olan ve Türkiye'nin ithalata bağımlı olduğu kağıt alımlarında ise yüzde 8'lik verginin, fiyat düşüşlerinin önünde hâlâ ciddi bir engel oluşturduğu ifade ediliyor.
800 BİN TL'LİK YÜK
Gazetemizin yazarı, vergi uzmanı Nedim Türkmen, gazete kağıdı ithalatında alınan yüzde 8'lik KDV'nin de kitap, dergi ve gazetede olduğu gibi sıfıra indirilmesi gerektiğini dile getirdi. Geçen yıl Çin'in kağıt ihracatçısı konumundan kağıt ithalatçısı konumuna geçmesiyle beraber özellikle gazete kağıdı fiyatlarında önemli bir artış yaşandığını hatırlatan Türkmen, konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Gazeteler, gazete çıkartmak için kağıt bulmakta zorlandılar, sayfa sayılarını azalttılar, bir bölümü internet ortamına taşındı ama bu sorun hâlâ çözülemedi. İthalatta uygulanan Katma Değer Vergisi (KDV) oranı yüzde 8. Gazetelerin, gazeteleri nihai tüketiciye satarken uyguladıkları KDV oranı ise yüzde 1. Kağıt ithalinde ödenen KDV oranı ile satışta uygulanan oranın farklı olması nedeniyle gazetelere yüklenen ilave finansman maliyetinin de ayrıca dikkate alınması gerekmektedir.”
Türkmen, bugün itibarıyla yayıncıların indirimli oran uygulaması nedeniyle vergi dairelerinde yaklaşık 800 bin lira KDV alacağının biriktiğini de sözlerine ekledi.
YERLİYE YÜZDE 17 STOPAJ
Kanada merkezli Resolute Forest Products Bölge Satış Temsilcisi Ali Arbel ise KDV indiriminin tüm aşamalara yayılmadığı sürece halkın vergili kitap, dergi ve gazete almaya devam edeceğini dile getirdi. Dünyada kağıt ithalatını vergisiz şekilde yapan pek çok ülke olduğuna dikkat çeken Arbel, sektördeki son durumu şöyle özetledi: “İnsanların hükümetten istediği, satışta da, ithalatta da yüzde 8 KDV'nin kaldırılması. Satış kısmında KDV kaldırılmalı ki; bu tüketiciye yansısın. Diğer taraftan yazarlara ödenen stopaj eğer yazar TC vatandaşı ise yüzde 17, yabancı ise yüzde 10. Bu yerli yazar ve çizere dezavantajdır.”Arbel, geçen yıl dünyada selüloz fiyatları nedeniyle zirve yapan kağıt fiyatlarının bu yıl düşüş eğilimine girdiğini ve yüzde 10'luk bir fiyat düşüşü yaşandığını kaydetti. Ancak Arbel, Türkiye'de ise yüksek döviz kuru nedeniyle henüz fiyatlarda bir gerileme yaşanmadığını aktardı. Arbel, mart ayından itibaren ithal kağıt fiyatlarında, global gelişmelere bağlı olarak yüzde 15 civarında bir düşüş yaşanabileceğini ifade etti.
GAZETE KAĞIDINDA HIZLI DÜŞÜŞ
Türkiye'de 2017'de 2 milyar 811 milyon dolar olan kağıt ve karton ithalatı, 2018'de yüzde 2.2'lik daralma ile 2 milyar 749 milyon dolara geriledi. Öte yandan gazete kağıdına olan talepte de fiyatlar ve tirajlardaki düşüşlerin de etkisiyle ciddi bir gerileme söz konusu. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, yaklaşık 10 yıl önce Türkiye'de gazete kağıdı tüketimi 560 bin ton iken bu rakam 2017'de 230 bin tona düştü. 2018 rakamının ise 170 bin tona düşmesi bekleniyor.
