Sıralamada ilk 44'te Müslüman nüfusu çoğunlukta olan ülkelerin bulunmaması ve en sonda Yemen'in olması dikkat çekti. İslami kriterlere en fazla uygun devlet yapısına sahip olan 'Müslüman ülke' ise 45'inci sıradaki BirleşikArap Emirlikleri olarak belirlendi.
EN İSLAMİ ÜLKE YENİ ZELANDA
153 ülkenin yer aldığı listenin ilk sırasında, 15 Mart’ta iki camiye düzenlenen saldırılarda 51 kişinin hayatını kaybettiği YeniZelanda var. Saldırılardan sonra özellikle Başbakan Jacinda Ardern’in söylemi, açıklamaları, başörtüsü takarak Müslüman toplumla dayanışma göstermesi takdir toplamıştı.
2018 İslamilik Endeksi'nin basın duyurusunda Türk kökenli Mısırlı alim Muhammed Abduh'un 100 yıl önce söylediği bir söze atıf yapılıyor: "Batı’ya gittim, İslam’ı gördüm ama Müslüman yoktu; Doğu’ya döndüm, Müslümanları gördüm ama İslam yoktu."
TÜRKİYE 95. SIRADA YER ALIYOR
2018 İslamilik Endeksi listesinde Türkiye bir önceki yıla göre 14 sıra birden düşerek 153 ülke arasından 95'inciliğe geriledi. En yüksek puanını ekonomi alanında alan Türkiye, uluslararası ilişkiler kategorisindeyse 148'inci olarak yer aldı. Endeksin ilk yayınlandığı 2015 yılında Türkiye liste üzerinde 65'inci sırada bulunuyordu.
LİSTEDE YER ALAN DİĞER MÜSLÜMAN ÜLKELER
2018 İslamilik Endeksi’nde en üst sırada yer bulabilen Müslüman ülke Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve listede 45. sırada. BAE’nin ardından Arnavutluk 46, Malezya 47, Katar da 48. sırada yer bulan ve ilk 50 içinde olan diğer Müslüman ülkeler. 60. sırada bulunan Bosna Hersek’in ardından listede yer alan diğer Müslüman ülkeler sırasıyla Umman, Endonezya, Kuveyt, Bahreyn ve Ürdün. Listenin son sırasındaysa iç savaş ve ekonomik buhranın yaşandığı Müslüman ülke Yemen yer aldı.
İSLAMİ ENDEKS LİSTESİ NEYE GÖRE HESAPLANIYOR?
Çalışmada Kuran-ı Kerim’de ilgili ayetler ve Hz. Muhammed’in yaşamı, uygulamaları ve sözleri İslami öğretilere bağlılığın referansı olarak kabul ediliyor. Çeşitli göstergelerin kullanıldığı ekonomi, hukuk ve yönetişim, insan hakları ve siyasi haklar ve uluslararası ilişkiler olmak üzere dört alt daldan oluşan bir İslamilik Endeksi oluşuyor.
Yani ülkeler ekonomi, hukuk ve yönetişim, siyasi haklar ve insan hakları ve uluslararası ilişkiler bakımından İslami kriterlerle ne kadar uyumluluk gösteriyor, ne kadar “İslami” yaşıyor sorularının yanıtı aranıyor. Burada ülkenin Müslüman olması ya da olmaması dikkate alınmıyor.
İSLAM ENDEKS LİSTESİNİ OLUŞTURAN KRİTERLER NELER?
Endeks oluşturulurken namaz veya oruç gibi kişisel ibadetlerdeğerlendirilmeye alınmıyor. Örneğin hukuk ve yönetişim alt endeksinde; hukuksal bütünlük, yolsuzluğun önlenmesi, güvenlikendeksi ve devlet etkinliğine bakılıyor. Buradaki amacın yolsuzluğun yaygınlığını, mülkiyethaklarınıngüvenliğini, hesap verebilirliği, hukukun üstünlüğünü ve yönetişim yapılarının etkinliğini ölçmek olduğu belirtiliyor.
